نحوه پرداخت سود قابل تقسیم در شرکت سهامی خاص

هشدار: ذکر و باز نشر نوشتارهای من و هر نوشتاری که در روزنامه ها یا روی سایت شخصی و وبلاگهایم منتشر شده منحصراً با قید نام و نام خانوادگی ام و همراه با پیوند سایت و وبلاگهایم مجاز است.

اصولا همه شرکتها به منظور بازرگانی و کسب سود بنیان گذاری می شوند و مشخصاً با نگرش به ماده 2 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت که شرکت سهامی را در هر صورت بازرگان به شمار می آورد، بایستی گفت که کسب سود در شرکت سهامی یک تکلیف و اصل بسیار مهم قلمداد می شود.

در این نوشتار به بررسی و تحلیل چگونگی پرداخت سود در شرکت سهامی می پردازم.

سود سهام

سود سهام یکی از حقوق ناشی از سهام به شمار می رود.

همه سهامداران شرکتهای سهامی حق دارند برابر مقررات قانون تجارت و اساسنامه شرکت، خواهان دریافت سود سهام خود شوند.

چه کسانی مسئول سود آوری شرکت به شمار می روند؟

از دیدگاه قانون تجارت و اساسنامه شرکت، کسب سود برای شرکت و مسئولیت ها و اختیارات لازم در این جهت، در وهله اول به هیئت مدیره شرکت سپرده شده است.

بنابراین هیات مدیره شرکت به همراه مدیرعامل، به عنوان رکن اجرایی شرکت، برای سودآور نمودن شرکت در قبال سهاماران و ذینفعان شرکت مسئول می باشند.

تعریف سود در شرکت سهامی

سود خالص شرکت برابر ماده 237 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، عبارت است از:

درآمدهای شرکت در یک سال مالی پس از کسر کلیه هزینه ها و استهلاکات و ذخیره ها.

تعریف سود قابل تقسیم

 در بالا به تعریف سود خالص شرکت پرداختیم.

سود خالص شرکت لزوماً قابل تقسیم نیست، بنابراین قانونگذار در ماده 239 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، اقدام به تعریف سود قابل تقسیم در شرکتهای سهامی نموده است.

سود قابل تقسیم در شرکت سهامی، عبارت است از:

سود خالص سال مالی شرکت پس از کسر زیانهای سالهای مالی گذشته و پس از کسر اندوخته های قانونی و سایر اندوخته های اختیاری، به علاوه سود قابل تقسیم سالهای قبل که بین سهامداران تقسیم نشده است.

بنابراین از سود خالص شرکت، 3 مورد کسر و به آن 1 مورد اضافه می شود.

موارد و مبالغی که از سود خالص شرکت کسر می شوند عبارت اند از:

1- زیانهای سال های مالی قبل

2- اندوخته های قانونی (برابر ماده 140 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت)

3- اندوخته اختیاری

و به سود خالص شرکت همانطور که گفته شد، 1 مورد نیز اضافه می شود، که عبارت است از سود قابل تقسیم سال های مالی قبل که تقسیم نشده باشند.

تکلیف هیات مدیره به تقسیم سود قابل تقسیم بین سهامداران

هیئت مدیره شرکت مکلف است در دعوت مجمع عمومی سالیانه شرکت و به هنگام ارائه گزارش ها، صورتهای مالی و ترازنامه شرکت، وضعیت سود قابل تقسیم را نیز مشخص و به مجمع عمومی سالیانه ارائه نماید.

اگر مجمع عمومی عادی احراز کند که سود قابل تقسیمی وجود دارد، میزان سود و مبلغی از آن که باید بین سهامداران تقسیم شود را تعیین خواهد نمود.

هیات مدیره مکلف است ظرف 8 ماه پس از تصمیم مجمع عمومی عادی سالانه مبنی بر تقسیم سود اقدام به واریز سود معینه به حساب هر یک از سهامداران نماید.

نحوه پرداخت سود قابل تقسیم

مجمع عمومی صاحبان سهام می تواند در مورد نحوه پرداخت سود قابل تقسیم، روش یا ترتیباتی را تصویب نماید.

همانند پرداخت سود قابل تقسیم در یک یا چند مرحله یا به صورت دریافت نقدی از صندوق شرکت یا واریز نقدی به حساب سهامداران و… .

در این حالت هیئت مدیره شرکت سهامی مکلف است برابر ترتیب و روشی که مجمع عمومی عادی تصویب نموده است، اقدام به پرداخت سود قابل تقسیم نماید و نمی تواند خارج از ترتیبات و روش مصوب مجمع عمومی عادی شرکت اقدام کند.

اما اگر مجمع عمومی عادی درباره نحوه پرداخت سود قابل تقسیم، روش و ترتیبی را تعیین ننموده باشد، هیئت مدیره می تواند روش و ترتیبی را بنا به تشخیص خود در نظر بگیرد.

در هر صورت، حداکثر مدت مجاز برای تقسیم سود سالانه شرکت نمی تواند در هیچ صورتی بیش از 8 ماه از تاریخ تصمیم مجمع عمومی راجع به تقسیم سود باشد.

علی ایحال تا زمانی که سود قابل تقسیم از طریق مجمع عمومی عادی سالانه به تصویب نرسیده و تعیین نشده باشد، هیئت مدیره شرکت با تکلیف قانونی برای پرداخت سود مواجه نخواهد شد.

قوانین تقسیم سود در شرکتها

با توضیحاتی که به شرح بالا دادم، قوانین تقسیم سود در شرکتها را می توان به شرح زیر برشمرد:

1- قانون تجارت ایران و مشخصاً مواد 90، 232، 238 و 240 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت

2- اساسنامه شرکت

3- قانون مالیاتهای مستقیم، که ناظر به پرداخت مالیات شرکتها می باشد

4- قانون اصلاح ماده 241 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت

حداکثر سود قابل تقسیم در شرکت سهامی خاص

محدودیتی در میزان سودی که شرکت می تواند به دست بیاورد وجود ندارد.

قوانین ایران اجازه می دهد که یک بنگاه یا فعال اقتصادی، با رعایت مقررات قانونی به هر میزان که توانایی و ظرفیت دارد، سود حاصل نماید و از سود حاصله پس از اعمال مالیات و ذخایر قانونی و سایر مواردی که در بالا به آن اشاره شد، آن میزان را که قابل تقسم می باشد بین اشخاص صاحب سهم تقسیم نماید.