هشدار: ذکر و باز نشر نوشتارهای من و هر نوشتاری که در روزنامه ها یا روی سایت شخصی و وبلاگهایم منتشر شده منحصراً با قید نام و نام خانوادگی ام و همراه با پیوند سایت و وبلاگهایم مجاز است.

زمان مطالعه: 4 دقیقه

حکم ورشکستگی و مهر‌‌وموم

مهر و موم در ورشکستگی شرکت‌ ها

پس از آن که دادگاه، بازرگان بودن و ناتوانی شرکت از پرداخت وجوهی که بر عهده دارد را احراز نمود بایستی همراه با تعیین عضو ناظر و مدیر تصفیه به مهر‌و‌موم (منظور، مهر و موم اموال و دارایی و دفاتر و اسناد و انبارها و صندوق و … تجارتخانه و حتی منزل تاجر است) رای صادر نماید.

در این نوشتار به بیان نکات کوتاه و کاربردی درباره مهر و موم در ورشکستگی شرکت‌ ها و چگونگی و شرایط آن می پردازم.

 

همچنین بخوانید :

 

اعلان ورشکستگی شرکت و اثرات آن

 

یادآوری: در مورد شرکتهای موضوع قانون تجارت ایران البته فرض بر بازرگان بودن آنهاست و نیازی به اثبات تاجر بودن آنها نیست.

مهر و موم چیست؟

مهر و موم عبارت است از فهرست برداری از همه اموال، دارایی، حساب های بانکی، وجوه نقد، ماشین آلات، مواد اولیه و کالاها و قطعات در خط تولید، همه انواع موجودی های انبار، اسناد، اوراق، دفاتر، نوشته جات، اشیا، اسباب و اثاثیه، بستانکاری ها و بدهی های تاجر ورشکسته و ممانعت از دخل و تصرف تاجر ورشکسته و بستانکاران و سایر اشخاص در آنها به منظور حفظ نظم عمومی، حفظ حقوق بستانکاران، حفظ حقوق بازرگان ورشکسته و حفظ حقوق دولت از طریق سپردن آنها به مدیر تصفیه به منظور استفاده از آنها در اداره امور ورشکسته و انجام امر تصفیه.

مقام ذیصلاح برای صدور دستور مهر و موم

برابر ماده ۴۳۳ قانون تجارت، دادگاهی که حکم ورشکستگی را صادر می نماید بایستی همراه با صدور حکم ورشکستگی شرکت، رای به مهر‌و‌موم را نیز صادر نماید.

مسئول انجام مهر‌و‌موم کیست؟

مهر و موم اموال و دارایی‌های تاجر ورشکسته و تاجر مقروض در قانون تجارت ایران بر عهده دو نفر، گذاشته شده است.

الف) عضو ناظر

برابر ماده ۴۳۴ و ۴۴۶ قانون تجارت، مهر و موم اموال و دارایی تاجر ورشکسته، برابر مقررات قانون تجارت ایران بر عهده عضو ناظر می باشد.

برابر ماده ۴۳۴ قانون تجارت، پس از آنکه حکم ورشکستگی بازرگان، صادر گردید و همراه با آن رای به مهر و موم اموال و دارایی‌های او داده شد انجام مهر و موم از مسئولیت های عضو ناظر، می باشد.

مواد ۴۳۸ و ۴۳۹ و ۴۴۳ و ۴۴۴ قانون تجارت نیز بر مسئولیت عضو ناظر برای انجام مهر‌و‌موم و موارد و چگونگی آن دلالت دارد.

صلاحیت عضو ناظر برای مهر و موم اموال و دارایی شرکت ورشکسته پس از صدور حکم ورشکستگی شرکت، ایجاد می‌شود و عضو ناظر، پیش از صدور حکم ورشکستگی شرکت، اساسا، حیات و صلاحیتی در جهت اقدام به مهر و موم ندارد.

ب) امین صلح

برابر ماده ۴۳۷ و ۴۴۶ قانون تجارت، مهر و موم اموال و دارایی تاجر مقروض (بازرگان بدهکار) که فرار کرده یا دارایی خود را مخفی نموده در صلاحیت امین صلح گذاشته شده است.

بنابراین مهر و موم اموال و دارایی تاجری که هنوز حکم ورشکستگی او صادر نشده ولی فرار نموده یا اقدام به پنهان نمودن اموال و دارایی خود کرده است از طریق امین صلح انجام می‌شود.

امین صلح، پیش از صدور حکم ورشکستگی شرکت، در حدود قانون، صلاحیت مهر و موم اموال و دارایی شرکت را دارد.

عضو ناظر کیست؟

مهر و موم در ورشکستگی شرکت‌ ها

عضو ناظر، مقام غیرقضایی است که دادگاه همراه با صدور حکم ورشکستگی شرکت، او را به منظور نظارت بر اداره امور ورشکستگی و همچنین به منظور سرعت یافتن جریان امور ورشکستگی و تصفیه، تعیین می نماید.

در شهرهایی که اداره تصفیه امور ورشکستگی فعال شده باشد دادگاه عضو ناظر تعیین نمی کند.

در این شهرها وظایف عضو ناظر را اداره تصفیه امور ورشکستگی انجام می دهد.

امین صلح کیست؟

مهر و موم در ورشکستگی شرکت‌ ها

در تاریخ نظام قضایی و قانونگذاری ایران، امین صلح، برابر قانون محاکم تجارت تا سال ۱۳۰۹ دارای اختیارات و صلاحیت‌هایی در امور تجاری نیز بوده است.

پس از تصویب قانون تجارت در سال ۱۳۱۱ در دو مورد به صلاحیتهای قاضی امین صلح در مواد ۴۳۷ و ۴۴۶ قانون تجارت اشاره شده است.

با توجه به اینکه تغییرات مکرر در ساخنار و صلاحیت های دستگاه و مقامات قضایی ایران صورت گرفته، عنوان و سمت قاضی «امین صلح» مدتهاست که مفهوم و جایگاه قانونی خود را از دست داده است.

به نظر اینجانب در حال حاضر با توجه به سطر پایانی ماده ۴۲۷ قانون تجارت که «امین صلح» را پس از اقدام به مهر و موم اموال و دارایی تاجر بدهکار فراری یا تاجر مقروض پنهانکار، به ارائه گزارش به دادستان نموده است و با توجه به ویژگی و خصیصه تامینی بودن مهر و موم اموال و دارایی تاجر و اختیارات و صلاحیت های عمومی دادستان برای حفظ نظم و حقوق عمومی، می‌توان گفت در غیاب قاضی «امین صلح» در ساختار قضایی کشور، وظایف قاضی «امین صلح» برای مهر و موم اموال و دارایی‌ بازرگان مقروض فراری یا بازرگان بدهکار پنهانکار به دادستان، منتقل شده است.

نکته: درباره شرکتها، اصطلاح بازرگان بدهکار فراری، عملا بدین شکل، قابل تعبیر و استفاده است که اکثریت اعضای هیات مدیره شرکت، گریخته و از دسترس خارج شده باشند.

مهر و موم چگونه انجام می شود؟

برابر مفهوم و منطوق مواد  ۴۳۳ تا ۴۳۹ قانون تجارت می توان گفت که اولاً مهر و موم باید فوراً انجام شود.

ثانیاً باید مشتمل بر فهرست برداری از همه دارایی و اموال و تعهدات، انبارها، حجره‌ها، صندوق، اسناد، دفاتر، نوشته جات، اسباب و اثاثیه شرکت ورشکسته باشد.

ثالثا برابر ماده ۴۴۶ قانون تجارت، مهر و موم باید مشتمل بر تهیه صورت مجلس و تحویل و تحول های لازم فیمابین دفتر دادگاه، دادستان، عضو ناظر و مدیر تصفیه باشد.

مهر و موم دفاتر قانونی یا دفاتر تجارتی شرکت

برابر مواد ۴۴۶ و ۴۴۸ قانون تجارت، مهر و موم دفاتر پلمپ شده شرکت یا به عبارت دیگر، دفاتر قانونی یا دفاتر تجارتی شرکت بایستی همراه با بستن دفاتر انجام شود.

منظور از بستن دفاتر آن است که مندرجات دفتر در همان وضعی که موجود است ثبت و ضبط گردد و امکان اضافه نمودن چیزی به مندرجات دفتر  تا پیش از تحویل آن به مدیر تصفیه وجود نداشته باشد.

مهر و موم در ورشکستگی شرکت‌ ها

راه‌های تماس

اگر به مشاوره حقوقی یا وکیل در زمینه‌های مرتبط با نوشتارهای من نیاز داشتید یا به برگزاری کارگاه و دوره‌های آموزشی برای خود و مدیران و کارکنان شرکتتان در موارد یاد شده، علاقه‌مند، بودید می‌توانید درخواست خود را با شماره‌های ۸۸۳۲۱۰۸۸ و ۸۸۳۲۳۲۷۹ (گروه حقوقی برهان) در میان بگذارید.

درخواست مشاوره حضوری، تلفنی، آنلاین

5 1 vote
امتیازدهی به مقاله
اشتراک
اطلاع رسانی برای

0 نظرات
Inline Feedbacks
View all comments