تعریف مدیران شرکت

هشدار: ذکر و باز نشر نوشتارهای من و هر نوشتاری که در روزنامه ها یا روی سایت شخصی و وبلاگهایم منتشر شده منحصراً با قید نام و نام خانوادگی ام و همراه با پیوند سایت و وبلاگهایم مجاز است.

چه کسانی مدیر شرکت اند؟

در نوشتارهای متعددی سخن از هیات مدیره یا مدیران شرکت نموده ایم بدون آنکه تعریفی از مدیران شرکت، ارائه کرده باشیم.

در این نوشتار، به گونه ای کوتاه و کاربردی تعریفی از مدیران شرکت ارائه می کنم.

تنها تعریف قانونی از مدیران شرکت در قوانین تجاری و اقتصادی ایران به شرح زیر می باشد:

تعریف مدیران شرکت در قانون اجرای سیاست های اصل 44

در بند 19 ماده 1 قانون اجرای سیاست های اصل 44 قانون اساسی (قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه) مدیران شرکت به شکل زیر، تعریف شده اند:

اعضای هیات مدیره، مدیرعامل، و افراد دارای عناوین مشابه یا هر شخص دیگری که مسئولیت تصمیم گیری در شرکت به موجب قانون و یا اساسنامه آن یا به موجب حکم دادگاه و یا مراجع ذیصلاح قانونی به آنها واگذار شده است.

تعریف مدیران شرکت در قانون تجارت

در قانون تجارت ایران تعریف مشخصی از مدیران شرکت نداریم. اما بنا به مواد 107 و 108 و 109 و 110 و 111 و 112 و 119 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، می توان گفت منظور خاص از مدیران شرکت، اعضای هیئت مدیره شرکت می باشند.

بنابراین به جز در موارد خاصی که مدیرعامل نیز جزء مدیران شرکت، نام برده شده باشد، به طور خاص نمی توان مدیرعامل را از دیدگاه قانون تجارت، جزء مدیران شرکت قلمداد نمود.

البته اگر مدیرعامل عضو هیات مدیره نیز باشد به دلیل عضویت در هیات مدیره از دیدگاه قانون تجارت نیز مدیر شرکت محسوب می شود.

در نتیجه می توان گفت از دیدگاه کلی قانون تجارت ایران، مدیرعامل بخشی از بدنه و ساختار اجرایی شرکت می باشد که تحت مدیریت هیئت مدیره به فعالیت می پردازد و به همین دلیل، قانون تجارت ایران در اغلب موارد، شان مستقلی برای مدیرعامل در نظر نگرفته است.

در عین حال در بعضی موارد در قانون تجارت ایران، مدیرعامل را همچون اعضای هیات مدیره از مدیران شرکت به شمار آورده و مسئولیت ها و تکالیف قانونی ناظر بر هیات مدیره شرکت را برای مدیرعامل شرکت نیز در نظر گرفته است. همانند مواد 126، 127، 129، 132 و 135 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت.

در خصوص مسئولیت اعضای هیئت مدیره، مطالعه نوشتار “مسئولیت هیئت مدیره ” توصیه می گردد.

مدیران شرکت در قانون مالیاتهای مستقیم

در قانون مالیاتهای مستقیم نیز عموماً به مدیران شرکت و مدیران اشخاص حقوقی اشاره شده است.

با توجه به اینکه در قانون مالیاتهای مستقیم، مسئولیتهای مالیاتی مدیران شرکت، غالباً متوجه مدیران صاحب امضای مجاز می باشد، بنابراین می توان گفت در قانون مالیاتهای مستقیم منظور از مدیران شرکت یا مدیران اشخاص حقوقی، کسانی هستند که صاحب امضای مجاز شرکت به شمار می روند.

مدیران شرکت در قانون کار

ماده 184 قانون کار به مسئولیت مدیرعامل یا مدیر مسئول شرکتها یا اشخاص حقوقی در برابر کارگر یا مستخدم، اشاره کرده است.

بنابراین از نظر قانون کار، اشخاصی که دارای اختیارات اداری و مالی برای استخدام یا اخراج یا اعمال محدودیت در مورد حقوق کارگر و مستخدم باشند، اعم از مدیرعامل یا عضو هیات مدیره یا معاونین و مدیران و سایر کارمندان شرکت از نظر قانون کار، مدیر شرکت به شمار می روند.

البته مسئولیت جزایی موضوع ماده 184 قانون کار، متوجه مدیرعامل یا هر شخص دیگری است که تخلف از مقررات قانون کار به دستور او صورت گرفته باشد.

مدیران شرکت در قانون تامین اجتماعی

برابر ماده 109 قانون تامین اجتماعی، مدیران شرکت به مدیرعامل یا هر شخص دیگری اطلاق خواهد شد که دارای اختیارات اداری و مالی برای اعمال یا جلوگیری از اعمال مقررات تامین اجتماعی باشد.

در این خصوص، مطالعه نوشتار مسئولیت بدهی و تعهدات شرکت را نیز توصیه می نمایم.