هشدار: ذکر و باز نشر نوشتارهای من و هر نوشتاری که در روزنامه ها یا روی سایت شخصی و وبلاگهایم منتشر شده منحصراً با قید نام و نام خانوادگی ام و همراه با پیوند سایت و وبلاگهایم مجاز است.

حسابداری مالیات

حسابداری مالیات در ابتدا یادآوری می شود که قوانین مالیاتی اصولاً راجع به دو شخص است :

اول) مؤدی

دوم) سازمان مالیاتی

مؤدی باید حقوق  و قوانین مالیاتی مربوط به خود را به خوبی بداند و سازمان مالیاتی نیز بایستی ضمن اعمال قانون و وصول مالیات، حقوق قانونی مودیان را به دقت پاس بدارد.

همچنین توصیه می‌شود:

آشنایی با حسابداری مالیات بر ارزش افزوده (V.A.T) و طرز استفاده از معافیتهای آن

حسابداری مالیات

ماده ۱- دامنه ی  شمول قانون را بیان می کند .

ماده ۲- مراد از مالیات را بیان می کند. هرجا نامی از مالیات می برد مقصود را مالیات برارزش افزوده می داند.

ماده ۳- این ماده ،ارزش افزوده را تعریف می کند نه مالیات برارزش افزوده را. (ممکن است ارزش افزوده مثبت یا منفی باشد. )

مالیات برارزش افزوده درنهایت نوعی مالیات بر مصرف است. ازاین رو دولتها در کشورهای پیشرفته تلاش می ورزند کالاهایی را که مصرف عمومی آنها ضروری است از مالیات معاف و کالاهایی راکه مصرف زیاد آنها مضر است مشمول این نوع مالیات ها کنند.

کشور ما به طیف وسیعی از کالاهایی که تولید و مصرف آنها آثار  منفی نیز برای جامعه دارد مانند بنزین ، گازوئیل و نظایر آن یارانه می دهد که این عمل، مالیات منفی و مصرف غیر بهینه ی  منابع محسوب  و موجب افزایش مصرف کالاهای مذکور می شود. این یارانه ها هزینه فرصتی به مراتب بیشتر از ارزش افزوده ی  پیش بینی شده برای دولت دارند. بنابراین بهتر خواهد بود به جای مالیات برارزش افزوده که در شرایط فعلی دامن تولید را  گرفته و افزایش ۳ درصدی قیمت اغلب کالاها و خدمات را موجب شده یارانه های موصوف به تدریج برچیده شود .

ماده ۴- برای اینکه راه فرار از مالیات بسته شود قانونگذار عبارت « انتقال کالا از طریق هر نوع معامله » را آورده است که همه انواع معامله را شامل می شود.

معنی تبصره ی  این ماده این است که اگر تولید کننده کالایی را تولید کرد و آن کالا را برای مصرف خودش برداشت این مقدار نیز مشمول مالیات برارزش افزوده می شود. زیرا تولید کننده خودش در این مورد در نقش مصرف کننده قرار گرفته که بایستی مالیات برارزش افزوده را بدهد .

ماده ۵- این ماده بیان داشته ارائه ی  خدمت در این قانون یعنی انجام خدمت برای دیگری در قبال ما به ازاء .

اولاً: خدمت بایستی خدمت به غیر باشد. خدمت به خود مشمول مالیات نیست. (برعکس کالا که اگر مودی آنرا برای خود هم بردارد بایستی مالیات برارزش افزوده آنرا بدهد .)

ثانیاً : درقبال آن خدمت بایستی ما به ازاء آن هم اخذ شود. مثلاً خدمت بدون مزدی که یک خیاط به دوست خود می دهداز مالیات برارزش افزوده معاف است.

از مقایسه ماده ۵ با ماده ۴ چنین بر می آید که اگر مودی، کالا را حتی مجانی به دیگری بدهد مشمول مالیات برارزش افزوده می شود. (مفهوم مخالف بند ۶ ماده ۱۲)

بنابراین نسیه فروشی و عدم وصول طلب، دلیل برعدم پرداخت مالیات برارزش افزوده نیست.

مواد ۶ و ۷ – در مورد واردات و صادرات بیان داشته که کالا تا ورود به منطقه ی  آزاد مالیات ندارد و اگر بخواهد از منطقه ی  آزاد وارد کشور شود بایستی مالیات آن پرداخت شود.

ماده  ۸-  این ماده تشریح ماده ی ۱ تلقی می شود. در واقع مودی دو نوع است:

۱) مودی که بایستی مالیات را از منابع خودش بدهد. (مالیات مستقیم)

۲) مودی که بایستی مالیات را از دیگران بگیرد و به دولت بدهد. به این دسته از مودیان ،مودی نوع دوم گفته  می شود . (مالیات غیر مستقیم)

ماده ۹-  در معاوضه ی  کالا و خدمات هریک از متعاملین جداگانه مشمول مالیات برارزش افزوده خواهند بود. هرکالا جداگانه مالیات دارد. تفاوت نمی کند کالا با کالا باشد یا کالا با خدمات.

ماده ۱۰ – در مالیات مستقیم ظرف زمان، سال است و مودی طی یکسال وقت دارد که فعالیت کند و در پایان سال مالیاتی در صورت سود مالیات بدهد  ولی در این نوع مالیات (ارزش افزوده)، سال مالیاتی معنی ندارد. دوره های مالیاتی را سه ماهه در نظر گرفته است که هر دوره منطبق با ماهها و فصول شمسی است. در قانون مالیات برارزش افزوده دستگاه مالیاتی خود را با ماه و سال مالیاتی شرکت تطبیق نمی دهد. بلکه شرکت بایستی مواعد مالیاتی خود را برابر قانون مالیات برارزش افزوده تنظیم کند.

ماده ۱۱- این ماده  منشاء و مبدا بعضی اختلافات است. حسابداری مالیات

اگر تاریخ تحویل کالا و صورتجلسات هردو دریک دوره مالیاتی باشد مشکلی نیست. اگر کالا در ۳۱ خرداد تحویل شده ولی صورتجلسات را مثلاً در ۱۲ تیر به ما تحویل دادند مالیات برارزش افزوده این کالا به تاریخ ۳۱ خرداد و درعملکرد سه ماهه اول عمل می شود. در بند ج منظور از عبارت « از حیث استرداد» یعنی محصولی که صادر شده دیگر ارزش افزوده ندارد. برگ صادراتی به سازمان امور مالیاتی ارائه می شود و صادره کننده می تواند مالیات برارزش افزوده ای که بابت خرید مواد اولیه و …… در مراحل قبلی داده بود را استرداد و دریافت نماید. درمورد تبصره  ی ذیل این ماده قابل ذکر است که هنوز ماشین صندوق در ایران رایج نشده ولی در صورتی که رایج شود تاریخ ثبت معامله در ماشین صندوق مبنای تاریخ محاسبه و تعلق مالیات برارزش افزوده است .

مواد ۱۲ و ۱۳ –  معافیتهای قانون مذکور را ذکر کرده است .

دو نکته

نکته ا) در مورد معافیت مالیاتی و استرداد مالیات که در قانون مالیات برارزش افزوده مطرح شده توصیه می شود این دو خواسته  به ویژه در تیر ماه که هنگام تسلیم اظهار نامه ی  مالیاتی و در واقع اوج کار سازمان امور مالیاتی و ماموران مالیاتی است  مطرح نگردد. به همین منظور از آبان ماه تا اسفند ماه بهترین موعد برای پیگیری این امور است .

نکته ۲) قانون مالیاتهای مستقیم که سالها اجراء شده هم چنان در اجرا ابهام دارد و صدالبته قانون مالیات برارزش افزوده که به تازگی تصویب شده جای ابهام دارد .توصیه می شود مودیان مالیاتی از توان و ظرفیت اتحادیه ها و صنوف و اتاق های  بازرگانی  و تعاون  و مشاوران مالیاتی مجرب برای رفع اشکالات و اختلافات بهره ی بیشتری ببرند.

حسابداری مالیات

همچنین بخوانید:

مالیات خانه‌های خالی در ۱۴۰۰ کلید خورد