یک شرط داوری خوب چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

هشدار: ذکر و باز نشر نوشتارهای من و هر نوشتاری که در روزنامه ها یا روی سایت شخصی و وبلاگهایم منتشر شده منحصراً با قید نام و نام خانوادگی ام و همراه با پیوند سایت و وبلاگهایم مجاز است.

شرط داوری خوب

ذکر و بازنشر نوشتارهای من و هر نوشتاری که در روزنامه ها یا روی سایت شخصی و وبلاگهایم منتشر شده منحصراً با قید نام و نام خانوادگی ام و همراه با پیوند سایت و وبلاگهایم مجاز است.

قرارداد یا شرط داوری، همچون سایر قراردادها باید از شرایط صحت ماده  ۱۹۰ قانون مدنی، پیروی نماید که عبارت اند از:

۱- قصد طرفین و رضای آنها

۲- اهلیت طرفین

۳- موضوع معین

۴- مشروعیت جهت معامله

بنابراین اگر یکی از ارکان صحت قرارداد در انعقاد موافقت نامه داوری یا در شرط داوری (که غالباً قرارداد مستقل داوری تلقی می گردد) رعایت نشود، اصل موافقت نامه یا شرط داوری از درجه اعتبار، ساقط می گردد.

در این صورت برابر ماده  ۴۶۱ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، رسیدگی به آن از صلاحیت داور، خارج خواهد شد و در صلاحیت دادگاه قرار خواهد گرفت.

ویژگی های شرط داوری

بسیار مهم است که شرط داوری، خودش تبدیل به محل منازعه و اختلاف بین طرفین نشود. یعنی به قدری شفاف، رسا و بدون ابهام باشد که حداقل باعث ابهام در اصل امکان ارجاع اختلاف به داوری نگردد.

یک شرط داوری خوب باید دارای شرایط و اوصاف زیر باشد:

۱- بهتر است موافقت نامه یا شرط داوری، مکتوب باشد.

هر چند اگر طرفین به موجب توافق شفاهی نیز به داوری تراضی نموده باشند و از جهت اثباتی در این خصوص، مشکل و اختلافی وجود نداشته باشد؛ امکان ارجاع اختلاف به داوری بر اساس توافق شفاهی طرفین نیز وجود خواهد داشت.

۲- شرط یا موافقت نامه داوری باید به صراحت، صلاحیت داور برای رسیدگی به اختلاف را تصریح نموده باشد.

۳- شرط داوری متضمن قبول همزمان صلاحیت دادگاه و داور نباشد.

بدین معنی که شرط یا موافقت نامه داوری بایستی برای رسیدگی به اختلاف به داور، اعطای صلاحیت نموده و از دادگاه سلب صلاحیت کرده باشد.

۴- اوصاف داور را به دقت و با جزئیات لازم مشخص کرده باشد.

۵- مقر داوری را مشخص نموده باشد. یعنی محلی که داور در آن محل، اقدام به داوری خواهد نمود را به صراحت، تعیین نموده باشد.

۶- ممکن است طرفین، بنا داشته باشند که پیش از داوری با توسل به روش های دیگر حل اختلاف همچون مذاکره، مصالحه و… اقدام به رفع اختلاف کنند.

در این صورت، بهتر است برای هرکدام از این مراحل، سررسید و زمان مشخصی را در نظر بگیرند و چگونگی انجام هرکدام از مراحل موصوف تا پیش از داوری را با جزئیات لازمT مشخص نمایند.

این امر، سبب خواهد شد که ایرادات احتمالی، مبنی بر عدم طی سایر فرایندهای و روش های حل اختلاف، مرتفع گردد.

۷- بهتر است شرط یا موافقت نامه داوری، در بردارنده تعیین قوانین حاکم بر داوری و زبان داوری نیز باشد.

۸- فرایند انتخاب داور و داور جایگزین یا هیات داوری بایستی در شرط داوری به درستی و با جزئیات لازم، مشخص گردیده باشد.

۹- حدود صلاحیت و اختیارات داور، بایستی در شرط یا موافقت نامه داوری، مشخص گردیده باشد.

۱۰- شرط یا موافقت نامه داوری، نبایستی در بر دارنده مواعد، زمان ها و تعهدات غیر قابل انداز گیری و مبهم باشد.

همانند آن که طرفین در شرط داوری قید کنند:”….طرفین تمامی مساعی خود را برای دست یابی به بهترین راه حل ممکن در کوتاه ترین زمان به کار خواهند گرفت…”

ملاحظه می فرمایید که کیفیت مساعی طرفین و کیفیت بهترین راه حل ممکن، چگونگی دست یابی به بهترین راه حل، منظور از کوتاه ترین زمان و کمیت آن تماماً مبهم است و متضمن هیچ تعهد موثر و کارگشایی نمی باشد.

چنین عبارات کلی و مبهمی را هرگز در شرط یا موافقت نامه داوری، به کار نبرید.

۱۱-در نظر داشته باشد که شرط یا موافقت نامه داوری، نمی تواند در بردارنده تعهداتی برای اشخاصی غیر از طرفین داوری باشد.

۱۲- مدت داوری در شرط یا موافقت نامه داوری، قید شود.

۱۳- قبولی داور در موافقت نامه داوری، اخذ گردد.

در صورتی که به انتخاب وکیل یا داور یا مشاوره در زمینه های مرتبط با نوشتارهای من نیاز داشتید یا به برگزاری کارگاه و دوره های آموزشی برای خود و مدیران و کارکنان خود در موارد یاد شده، علاقه مند، بودید درخواست خود را به s.raeisikia@gmail.com ارسال یا با شماره های 88321088 و 88323279 (گروه حقوقی برهان) تماس، حاصل فرمائید.

صادق رئیسی کیا

29 شهریورماه 1396