هشدار: ذکر و باز نشر نوشتارهای من و هر نوشتاری که در روزنامه ها یا روی سایت شخصی و وبلاگهایم منتشر شده منحصراً با قید نام و نام خانوادگی ام و همراه با پیوند سایت و وبلاگهایم مجاز است.

زمان مطالعه: 4 دقیقه

هشدار: ذکر و بازنشر نوشتارهای من و هر نوشتاری که در روزنامه ها یا روی سایت شخصی و وبلاگهایم منتشر شده منحصراً با قید نام و نام خانوادگی ام و همراه با پیوند سایت و وبلاگهایم مجاز است.

در ادامه طرح بایسته های مالیاتی برای مدیران و کسبه، در این نوشتار، می خواهم به تعریف و توضیح “مالیات قطعی” بپردازم. در موارد بسیاری، قطعی شدن مالیات، دارای آثار و موجب مسئولیت هایی است که اگر فعالان اقتصادی، مدیران، کسبه و صنوف به این مسئولیت ها و آثار، توجه ننمایند دچار چالش های قانونی و مالی گسترده می شوند که برون رفت از آنها بسیار سخت، پر هزینه و زمان بر است. بنابراین، نوشتار حاضر را اختصاص می دهم به توضیح پیرامون تعریف مالیات قطعی، چگونگی تشخیص مالیات، چگونگی ابلاغ برگ تشخیص مالیات، مراحل اعتراض به مالیات تعیین شده، چگونگی قطعی شدن مالیات و آثار قطعی شدن مالیات.

تا زمانی که مالیات تعیین شده برای یک مالیات دهنده، قطعی نشده باشد سازمان امور مالیاتی برای مطالبه مالیات تعیین شده و اقدامات اجرایی در جهت وصول آن با محدودیت های قانونی مواجه است. ماده 237 قانون مالیات های مستقیم ایران به مالیات دهنده حق داده است که از ماخذ تشخیص مالیات، دلایل و اطلاعاتی که مبنای تشخیص مالیات، قرار گرفته، چگونگی محاسبه مالیات و روش و مستندات آن آگاه شود و حتی به مودی حق داده است که بداند چه کسانی با چه هویت و مشخصات و سمتی، برگ تشخیص مالیات را صادر کرده اند. این تاکیدات برای آن است که مالیات دهنده بتواند در صورت لزوم، مانع قطعی شدن مالیاتی شود که مبنای قانونی ندارد یا فاقد مستندات و مدارک و ماخذ قانونی است. حق مالیات دهنده برای جلوگیری از قطعی شدن مالیاتی که فاقد مبانی و مستندات قانونی در رسیدگی و تشخیص است از طریق به رسمیت شناختن حق مالیات دهنده جهت اعتراض به مالیات تشخیصی به نمایش در می آید. به بیانی کوتاه می توان گفت مالیات دهنده حق دارد اعتراض خود را نسبت به میزان، چگونگی، مبانی و مستندات ناظر به تشخیص و محاسبه مالیات، مطرح نماید و مانع قطعی شدن مالیات تشخیصی گردد. بنابراین اهمیت دارد که بدانیم مالیات قطعی چیست و در چه زمانی مالیات تعیین شده از سوی سازمان امور مالیاتی، شکل قطعی و قابل اجرا به خود می گیرد.

در ادامه مطلب، به صورت مختصر به فرایند رسیدگی، تشخیص، قطعیت و تسویه مالیات، اشاره می کنم.

در چه مواردی، اشخاص مکلف به پرداخت مالیات هستند؟

همانگونه که در اصل 51 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده است تکلیف به پرداخت هر نوع مالیاتی، ابتدا باید به موجب قانون مصوب مجلس شورای اسلامی باشد. بنابراین دولت و مقامات دولتی و قضایی و سیاسی و شورای شهر و…تا زمانی که قانون مصوب مجلس شورای اسلامی به آنان اجازه نداده باشد حق وضع و تعیین مالیات را به هیچ وجه، ندارند.

مبنای محاسبه مالیات چیست؟

مبنای محاسبه مالیات، قانون مالیات های مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده و قوانین بودجه سنواتی و آئین نامه های اجرایی این قوانین می باشد.

ماموران مالیاتی در تشخیص مالیات، چه اصول و مدارکی را مبنای کار خود می دانند؟

ابتدا رعایت قوانین مالیاتی را مورد توجه قرار می دهند. در وهله بعد به اظهارنامه تسلیم شده از سوی مودی (مالیات دهنده) توجه و رسیدگی می کنند. در نهایت، داده ها و اطلاعاتی را که مالیات دهنده در اظهارنامه، دفاتر، تراز و صورت های خود ابراز نموده را با اطلاعات و دفاتر و اسنادی که برابر قانون از اشخاص دیگر به دست آورده اند یا استعلام نموده اند مطابقت می دهند و سپس اقدام به اعلام نظر خود در مورد میزان و نوع مالیاتی که مالیات دهنده باید بپردازد می نمایند. اعلام نظر ماموران مالیاتی در مورد نوع و میزان مالیات متعلقه در یک برگه که به آن برگ تشخیص مالیات گفته می شود و به مالیات دهنده ابلاغ می شود ابراز می گردد.

آیا میزان مالیاتی که در برگ تخشیص مالیات، نوشته شده قطعی است؟

خیر. برابر ماده 238 قانون مالیات های مستقیم، مالیات دهنده می تواند تا سی روز از تاریخی که برگ تشخیص مالیات به او ابلاغ می شود به آن اعتراض نماید.

نکته : اگر مالیات دهنده، در مهلت سی روزه ای که در این ماده آمده است به برگ تشخیص مالیات، اعتراض ننماید مالیاتی که در برگ تشخیص مالیات آمده، قطعی خواهد شد و مالیات دهنده (مودی) مکلف به پرداخت آن خواهد گردید.

چه مرجعی به اعتراض مودی، در مورد برگ تشخیص مالیات، رسیدگی می کند؟

مراجع رسیدگی مالیاتی عبارتند از:

در گام نخست، هیات حل اختلاف مالیاتی، صلاحیت رسیدگی به اعتراض مودی مالیاتی را دارد. سپس و در مرحله بعدی، هیات حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر، صلاحیت رسیدگی به اعتراض مودی نسبت به رای هیات حل اختلاف مالیاتی را خواهد داشت. اعتراض به رای هیات حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر در شورای عالی مالیاتی، مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت. هیات موضوع ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم نیز در مواردی صلاحیت رسیدگی به اعتراض مودیان مالیاتی نسبت به آراء قطعی شده مراجع مالیاتی که در مرجع دیگری قابل طرح نباشد را دارند. نهایتاً دیوان عدالت اداری، صلاحیت رسیدگی به آراء خلاف قانون مراجع مالیاتی مزبور را خواهد داشت.

مالیات، چگونه قطعی می شود؟

چگونگی قطعی شدن مالیات به این ترتیب است:

1- اگر مالیات دهنده به برگ تشخیص مالیات، در مواعد قانونی اعتراض ننماید مالیات تعیین شده، قطعی خواهد شد.

2- اگر مالیات دهنده به برگ تشخیص مالیات در مواعد قانونی، اعتراض کند و موضوع در هیات حل اختلاف مالیاتی مطرح گردد و مالیات دهنده و اگر سازمان امور مالیاتی رای هیات حل اختلاف را بپذیرند مالیات موضوع رای هیات حل اختلاف مالیاتی، قطعی خواهد شد.

3- در هر مرحله ای از مراحل رسیدگی مالیاتی که مالیات دهنده و سازمان امور مالیاتی، رای آن مرحله را بپذیرند مالیات موضوع رای آن مرحله، قطعی خواهد شد.

4- رای شورای عالی مالیاتی، برای مراجع مالیاتی، قطعی و لازم الاجراست و اگر مورد قبول مالیات دهنده نیز قرار گیرد یعنی اگر به طرح دعوی در دیوان عدالت اداری، منتهی نشود برای مالیات دهنده هم، قطعی و مالیات موضوع آن نیز قطعی، قلمداد می شود.

5- رای هیات موضوع ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم، قطعی و مالیات موضوع آن نیز قطعی به شمار می رود.

آثار قطعی شدن مالیات چیست؟

1- به محض قطعی شدن مالیات، مالیات دهنده مکلف به پرداخت آن است و تاخیر در پرداخت آن، ضمانت اجرای قانونی و جرایم سنگین، در پی خواهد داشت.

2- سازمان امور مالیاتی می تواند نسبت به مالیات های قطعی شده اقدامات اجرایی برای وصول مالیات را آغاز نماید.

3- اعمال قانون و محدودیت های قانونی علیه مودیان و مدیران و سایر اشخاص موضوع قانون مالیات های مستقیم بر مبنای مالیات قطعی شده، ممکن خواهد بود.

در صورتی که به انتخاب وکیل یا مشاوره در زمینه های مرتبط با نوشتارهای من نیاز داشتید یا به برگزاری کارگاه و دوره های آموزشی برای خود و مدیران و کارکنان شرکتتان در موارد یاد شده، علاقه مند، بودید درخواست خود را به s.raeisikia@gmail.com ارسال یا با شماره های 88321088 و 88323279 (گروه حقوقی برهان) تماس، حاصل فرمائید.

صادق رئیسی کیا

هشتم تیرماه 1396

راه‌های تماس

اگر به مشاوره حقوقی یا وکیل در زمینه‌های مرتبط با نوشتارهای من نیاز داشتید یا به برگزاری کارگاه و دوره‌های آموزشی برای خود و مدیران و کارکنان شرکتتان در موارد یاد شده، علاقه‌مند، بودید می‌توانید درخواست خود را با شماره‌های ۸۸۳۲۱۰۸۸ و ۸۸۳۲۳۲۷۹ (گروه حقوقی برهان) در میان بگذارید.

درخواست مشاوره حضوری، تلفنی، آنلاین

0 0 votes
امتیازدهی به مقاله
اشتراک
اطلاع رسانی برای

0 نظرات
Inline Feedbacks
View all comments