هشدار: ذکر و باز نشر نوشتارهای من و هر نوشتاری که در روزنامه ها یا روی سایت شخصی و وبلاگهایم منتشر شده منحصراً با قید نام و نام خانوادگی ام و همراه با پیوند سایت و وبلاگهایم مجاز است.
زمان مطالعه: 4 دقیقهفهرست مطالب
تقسیم نامه اموال موروثی
تقسیم نامه املاک
در این نوشتار به گونه ای ساده و روان به بیان و شرح بعضی از الزامات قانونی مرتبط با تقسیم اموال موروثی می پردازیم.
همچنین بخوانید :
چگونگی تنظیم تقسیم نامه ارث
چگونگی تنظیم تقسیمنامه اموال موروثی و الزامات تنظیم تقسیمنامه اموال موروثی را هم مختصراً مورد اشاره قرار می دهم.
اموالی که از متوفا بجا می ماند ممکن است اموال منقول باشد یا اموال غیرمنقول.
تقسیم اموال منقول بجامانده از متوفا بطور کلی در چارچوب مقررات قانون مدنی درباره ارث و بعضی مقررات دیگر از جمله قانون مالیات های مستقیم انجام می شود.
هر یک از ورثه متناسب با سهم الارث خود در اموال منقول بجامانده شریک است.
همچنین ممکن است از ناحیه متوفا وصیت‌نامه ای درباره اموال منقول وجود داشته باشند.
البته همانگونه که می دانید رعایت وصیت‌نامه متوفا برای ورثه فقط درباره یک سوم از اموال بجامانده، الزامی است و نسبت به بیش از این مقدار، اعتبار و اجرای وصیت‌نامه متوفا منوط به تایید و قبول ورثه است.
مقررات ناظر بر تقسیم اموال موروثی
بنابراین درباره تقسیم اموال منقول بجامانده از متوفا ورثه باید مقررات ارث، وصیت نامه متوفا و مقررات مالیات بر ارث را در نظر بگیرند و ارث را تقسیم کنند.
در این میان ممکن است ورثه ، راجع به اینکه هر یک از اموال منقول به کدامیک از ورثه تعلق بگیرد توافقاتی بنمایند و این توافق را به راحتی اجرا کنند.
مقررات ناظر بر تقسیم اموال غیرمنقول
تقسیم نامه املاک
اما درباره تقسیم اموال غیرمنقول بجامانده از متوفا موضوع به این سادگی نیست.
برای اموالی همانند زمین، ساختمان ها، باغات و … که اموال غیرمنقول به شمار می روند، باید علاوه بر اخذ انحصار وراثت، مقررات قانون مدنی و مقررات مالیات بر ارث، بعضی مقررات ثبتی و مراحلی خاص دیگری نیز طی گردد.
ورثه در همه اموال غیرمنقول موروثی با یکدیگر بصورت مشاعی شریک خواهند بود.
همانطور که در بعضی نوشتارهای دیگرم درباره اموال مشاع اشاره کرده‌ام، در مال مشاع همه شرکا در ذره ذره آن مال ، شریک سهیم خواهند بود.
بنابراین، ورثه برای مشخص کردن سهم یکدیگر و جدا کردن آن ناچار به تقسیم این املاک خواهند بود. البته اگر قانون و وضعیت ملک، اجازه تقسیم آن را بدهد.
در بعضی موارد قانون اجازه خرد کردن اراضی را نداده همانند مقررات ناظر بر اراضی کشاورزی و باغات.
در بعضی موارد هم وضعیت ملک و زمین به گونه ای است که امکان افراز و تقسیم آن بین ورثه وجود ندارد.
در مواردی هم که این دو مانع وجود نداشته ما شاهد مواردی بوده ایم که ورثه برای تقسیم اموال غیرمنقول، توافق نداشته اند و در نتیجه، کارشان به دادگاه کشیده شده است.
چند نکته مهم درباره تقسیم اموال موروثی
بطور کلی ، درباره نحوه تقسیم مال مشترک و مال مشاعی به نکات زیر توجه داشته باشید:
۱- به موجب ماده ۵۹۱ قانون مدنی هرگاه تمام شرکا به تقسیم مال مشترک راضی باشند تقسیم به نحوی که شرکا تراضی نمایند به عمل می آید و در صورت عدم توافق بین شرکا، آن
موقع به درخواست حتی یکی از شرکا، دادگاه اجبار به تقسیم می‌کند مشروط بر اینکه مشتمل بر ضرر برای بقیه شرکا نباشد.
۲- اگر تقسیم مال مشترک باعث ضرر برای بقیه شرکا شود در این صورت اجبار به تقسیم اصولاً جایز نیست. تقسیم مال مشترک اصولاً «باید» به تراضی باشد.
موارد خاصی در قانون ، پیش‌بینی شده که بر اساس آن می توان مال مشاع غیرقابل تقسیم را با دستور دادگاه به فروش رساند.
۳- در قانون امور حسبی هم آمده است که اگر مالی ، بدون زیان، قابل قسمت نباشد آن مال را بطور کامل در سهم یک یا چند نفر از ورثه قرار می دهند و معادل بهای آن مال را از سهم ایشان در سایر اموال ، کسر می کنند.
۴- اگر ورثه برای تقسیم اموال موروثی در بین خود به توافق و تراضی رسیدند باید تقسیم‌نامه‌ای تنظیم کنند.
تقسیمنامه می تواند بصورت سند عادی (تقسیم نامه عادی) یا سند رسمی (تقسیمنامه رسمی) باشد.
البته تقسیمنامه رسمی، اعتبار و سندیت بیشتری دارد و مزایای قانونی و ثبتی آن بسیار بیش از تقسیمنامه عادی است.
نکات مهم برای تنظیم تقسیم نامه اموال موروثی
تقسیم نامه املاک
در تقسیم نامه اموال موروثی اعم از تقسیمنامه عادی و رسمی ، بایستی فهرست اموال، ارزش آنها، اوصاف آنها در زمان تقسیم، وضیعت تصرف و متصرف آنها در زمان تقسیم، چگونگی تقسیم آنها و مالک آنها پس از تقسیم بطور دقیق مشخص گردد.
ترتیب تنظیم تقسیمنامه بر حسب اینکه با توافق ورثه ، تنظیم شود یا یا حکم دادگاه باشد به این شرح است:
۱- تنظیم تقسیمنامه رسمی با تراضی همه شرکا:
در این روش که تمام شرکا نسبت به تقسیم توافق دارند، می توانند با مراجعه به دفترخانه اسناد رسمی، نسبت به سند تقسیمنامه اقدام نمایند.
۲- تقسیم به اجبار دادگاه توسط دادگاه:
در این روش اگر شرکا (وراث) نسبت به تقسیم اموال، توافقی نداشته باشند، بعد از درخواست ورثه در یکی از محاکم عمومی، طی صورتجلسه ای سهم هر یک از ورثه را مشخص و حکم دادگاه به صاحبان هر سهم ابلاغ می شود.
با قطعی شدن حکم تقسیم، هر یک از شرکا می تواند با ارائه حکم به اداره ثبت اسناد و املاک محل وقوع مال غیرمنقول، مراجعه و درخواست صدور سند مالکیت برای سهم خود را داشته باشند.
تقسیم نامه یا در دفاتر اسناد رسمی و یا به طور عادی تنظیم می‌گردد که تنظیم آن به لحاظ اعتبار و رسمیت در یک دفترخانه اسناد رسمی، مستندتر خواهد بود.
مدارک لازم برای تنظیم تقسیم نامه ارث
تقسیم نامه املاک
در هر دو شکل ، مدارکی که برای تنظیم یک تقسیمنامه ، نیاز است عبارتند از :
۱- اسناد و مدارک مربوط به مالکیت متوفا بر اموال بجامانده اعم از سند رسمی مالکیت، اوراق سهام، گواهی سپرده بانک، اوراق مشارکت، فاکتور خرید اموال منقول، مجوزها و پروانه‌ها و امتیازنامه‌ها و….
۲- صورت و فهرست تمامی اموال و دارایی مورد تقسیم اعم از اموال منقول و اموال غیرمنقول و حقوق و امتیازات
۳- گواهینامه حصر وراثت (انحصار وراثت) همراه با مدارک سجلی برای احراز هویت ورثه و متقاضیان تقسیم یا وکیل رسمی آنها
۴- گواهی مفاصا‌حساب مالیات بر ارث
۵- استعلام وضعیت زمین و ساختمان و پلاک ثبتی موروثی از اداره ثبت اسناد و املاک از این جهت که در وثیقه یا بازداشت نباشد
۶- وصیت‌نامه متوفا
همچنین مطالعه این نوشتار پیشنهاد می‌شود :
راه‌های تماس
اگر به مشاوره حقوقی یا وکیل در زمینه‌های مرتبط با نوشتارهای من نیاز داشتید یا به برگزاری کارگاه و دوره‌های آموزشی برای خود و مدیران و کارکنان شرکتتان در موارد یاد شده، علاقه‌مند، بودید می‌توانید درخواست خود را با شماره‌های ۸۸۳۲۱۰۸۸ و ۸۸۳۲۳۲۷۹ (گروه حقوقی برهان) در میان بگذارید.
درخواست مشاوره حضوری، تلفنی، آنلاین
