حق رأی سهامدار در شرکتهای سهامی و چگونگی و موارد اعمال آن

هشدار: ذکر و باز نشر نوشتارهای من و هر نوشتاری که در روزنامه ها یا روی سایت شخصی و وبلاگهایم منتشر شده منحصراً با قید نام و نام خانوادگی ام و همراه با پیوند سایت و وبلاگهایم مجاز است.

زمان مطالعه: 14 دقیقه

حق رأی سهامدار

حق رأی صاحب سهم درشرکتهای سهامی ازجمله “حقوق غیر مالی” ناشی از مالکیت سهام است. تقسیم حقوق صاحب سهم به حقوق مالی و حقوق غیرمالی که مورد اشاره ی اساتید حقوق تجارت ایران نیز واقع شده را می توان به استناد ماده ی ۳۸ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب ۱۳۴۷ علاوه بر مبانی تئوری دارای منشاء و مبنای قانونی هم دانست. در ماده ی یاد شده، به صراحت از اصطلاح “حقوق مالی وابسته به سهام ” نام برده شده است . هر چند درنقطه ی مقابل به “حقوق غیر مالی سهام ” اشاره ای مستقیم و صریح نشده اما در مواد ۳۸ و ۳۷ و ۴۹ و ۱۳۹ و ۲۲۰ و ۲۵۷ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت به حق رأی و حق حضور که از مصادیق “حقوق غیر مالی” وابسته به سهام یا به عبارتی “حقوق غیر مالی ناشی از مالکیت بر سهام” هستند به صراحت اشاره شده است.

از جمله ی مصادیق مهم حقوق غیر مالی ناشی از مالکیت بر سهام می توان به: ۱- حق حضور در مجامع عمومی صاحبان سهام ۲- حق رأی در مجامع عمومی صاحبان سهام ۳- حق اطلاع سهامدار از عملیات ، حسابها و گزارش عملیات مدیران شرکتهای سهامی ۴- حق عضویت در شرکت ۵- حق انتقال سهام اشاره کرد.

بایسته های حقوقی برای مدیران شرکت ها؛ صلاحیت مجمع عمومی عادی در شرکت سهامی  

حق حضور در مجامع عمومی صاحبان سهام با حق ورود به مجامع یادشده که در ماده ی ۹۹ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مورد اشاره قرار گرفته ملازمه دارد و در حقیقت یک مفهوم را شکل می دهد.

حق اطلاع سهامدار از عملیات، حسابها، ترازنامه، حساب سود و زیان و گزارش عملیات مدیران شرکت که اصل آن در ماده ی ۱۳۹ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت برای زمان حیات و فعالیت شرکتهای سهامی مورد اشاره قرار گرفته در ماده ی ۲۲۰ قانون یاد شده در مدت تصفیه شرکتهای سهامی ( پس از انحلال شرکت سهامی ) نیز مورد تأکید واقع شده است.

در واقع، حق اطلاع سهامدار، تضمین و مقدمه ای است برای حق حضور و حق رأی او در مجامع عمومی صاحبان سهام؛ زیرا آگاهی سهامدار از وضع شرکت و حسابها و عملیات آن تأثیری مستقیم و مهم در نتیجه ی برگزاری مجامع عمومی صاحبان سهام دارد. آگاهی سهامدار از وضع شرکت و حسابها و عملیات آن در اتخاذ تصمیم و رأی مثبت یا منفی او به دستورات کار مجامع عمومی صاحبان سهام ( که عموماً بوسیلۀ هیأت مدیره تعیین می شود ) یا اتخاذ دیگر روش های قانونی مانند درخواست یک پنجم سهامداران برای تشکیل مجمع عمومی صاحبان سهام وفق مواد ۹۵ و ۹۶ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت برای تعیین مسیر آینده شرکت، موثر است.

ضمانت اجرای حق رای سهامدار

اهمیت حق رأی سهامدار در جهت حفظ جایگاه و اعتبار قانونی و عملی آن به اندازه ای بوده است که قانونگذار ایران در ماده ی ۲۵۷ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، عدم رعایت حق رأی صاحبان سهام بوسیله ی هیأت رئیسه ی هر مجمع عمومی ( که وفق ماده ی ۱۰۱ لایحه قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت ، وظیفه ی اداره ی مجمع عمومی صاحبان سهام را به عهده دارند ) را جرم تلقی نموده و برای آن مجازات تعیین کرده است و علاوه بر آن برای هرکس که مانع حضور دارنده ی سهم شرکت در جلسات مجامع عمومی صاحبان سهام شود طی بند ۱ ماده ی ۲۵۳ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مجازات حبس از سه ماه تا یکسال یا جزای نقدی از ۲۰ تا ۲۰۰ هزار ریال یا هر دو مجازات را تعیین نموده است و همچنین هرکس که با خدعه و نیرنگ، خود را دارنده ی سهم جلوه دهد و در اخذ رأی مجمع عمومی صاحبان سهام شرکت کند مجرم دانسته و مجازات یادشده را در مورد او قابل اعمال می داند و اینها همه در جهت حفظ حق رای سهامدار و صیانت از جایگاه و ارزش قانونی آن و کمک به اجراء و اعمال صحیح آن است.

جایگاه و محل اعمال حق رای سهامدار

محمل و محل اعمال حق رای صاحب سهم اصولاً مجامع عمومی صاحبان سهام و موضوعات در صلاحیت آنها است بنابراین صاحب سهم، در جریان فعالیتهای روزانه و عملیات جاری شرکت به طور مستقیم با حق رای خود مداخله ندارد و این مداخله را از طریق نمایندگان منتخب خود که هیات مدیره ی شرکت سهامی هستند انجام می دهد. به واقع پس از آنکه دارندگان سهام، اعضای هیات مدیره را به نمایندگی از سوی خود برای اداره ی امور شرکت انتخاب کردند هیات مدیره به نمایندگی از سوی آنان در حدود اساسنامه و مقررات قانونی کشور (از جمله قانون تجارت) مبادرت به انجام امور و اداره ی عملیات شرکت می کند و سهامداران تا زمانی که هیات مدیره در سمت و مسئولیتهای قانونی خود باقی است به جز اعمال نظارت و اعمال حق اطلاع و… آن هم در چهارچوب قانون و اساسنامه شرکت حق مداخله دیگری ندارد.

محدودیتهای قانونی در اعمال حق رای سهامدار

حق رای صاحبان سهام به ویژه در مجمع عمومی موسس و پس از آن در مجامع عمومی عادی و فوق العاده ی شرکت تا حدود زیادی مقید به مفاد و مندرجات اساسنامه ی شرکت و تصمیمات مجامع عمومی صاحبان سهم است زیرا حق رای صاحبان سهام ناشی از سهامداری آنان در شرکت سهامی است و از آنجا که به هنگام تاسیس شرکت سهامی ( شرکت سهامی عام ) عده ای از شرکاء با پذیره نویسی و در نتیجه با امضاء ورقه ی سهم در شرکت، شریک و سهامدار شده اند وفق ماده ی ۱۵ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت به خودی خود اساسنامه ی شرکت و تصمیمات مجمع عمومی موسس را پذیرفته اند فلذا اگر در اساسنامه ی شرکت پیش بینی شده باشد که داشتن مقدار مشخصی از سهام برای حق رای در مجامع عمومی صاحبان سهام لازم است در این صورت سهامدارانی که مقدار مشخص شده ی سهام را نداشته باشند حق حضور در مجامع عمومی صاحبان سهام را خواهند داشت ولی از حق رای و امکان مشارکت در رای گیری برخوردار نخواهند بود امری که مواد ۸۴ و ۸۷ و به ویژه ماده ی ۱۱۴ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت بدان اشاره نموده است و این یکی از محدودیتهای قانونی در اعمال حق رای سهامدار شناخته می شود.

موارد انگشت شمار دیگری نیز وجود دارد که سهامدار از اعمال حق رای خود محروم می شود اما آن موارد عموماً بعد از تاسیس شرکت امکان ظهور و بروز پیدا می کند ولی در موردی که فوقاً توصیف و تشریح شد از همان ابتدای تاسیس شرکت، محدودیت قانونی در اعمال حق رای را موجب می شود. البته این محدودیت با اصلاح اساسنامه که وفق ماده ی ۸۳ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت منحصراً در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام است قابل رفع و اصلاح می باشد.

مورد دیگری که ممکن است از همان ابتدا در حق رای صاحبان سهام در شرکتهای سهامی به نوعی محدودیت ایجاد کند قبول وجود سهام ممتاز است که وفق تبصره ی ۲ ماده ی ۲۴ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت اصل وجود و اعتبار آن به رسمیت شناخته شده و در ماده ی ۴۲ قانون یادشده نیز تصریح شده که سهام ممتاز می تواند به موجب اساسنامه یعنی در هنگام تاسیس شرکت ترتیب داده شود و در بند ۵ ماده ی ۷ و بند ۶ ماده ی ۸ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت هم لزوم تعیین مقدار و خصوصیات و امتیازات مورد نظر برای سهام ممتاز در اساسنامه ی شرکت سهامی مورد تاکید قرار گرفته است و در ماده ی ۴۳ قانون یادشده تاکید گردیده که امکان ترتیب دادن سهام ممتاز بعد از تاسیس شرکت سهامی نیز بوسیله ی مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام وجود دارد و تصریح گردیده که نحوه ی استفاده از سهام ممتاز بایستی بطور واضح در اساسنامه یا مصوبه ی مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام تعیین شود.

در بند ۲ ماده ی ۲۰ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت امکان پیش بینی سهام ممتاز در شرکتهای سهامی خاص نیز پیش بینی شده است.

وجود سهام ممتاز و نیز نوع مخصوصی از سهام (سهام موسس) که در ماده ی ۹۳ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت بدان اشاره شده از این جهت نوعی محدودیت در اعمال حق رای دیگر صاحبان سهام است که هیچ یک از مجامع عمومی عادی و فوق العاده ی صاحبان سهام، نمی توانند مصوبه ای بگذرانند یا تصمیمی اتخاذ کنند که تغییر در امتیازات و حقوق سهام ممتاز یا سهام مخصوص را سبب شود مگر آنکه موافقت حداقل نصف بعلاوه ی یک این گونه سهام را اخذ نماید. بنابراین اگر بطور مثال یکی از امتیازات سهام ممتاز این باشد که هر سهم ممتاز دو برابر سهم غیر ممتاز از حق رای یا از امتیازاتی در اعمال مدیریت بر شرکت برخوردار باشد صاحبان سهم غیر ممتاز با وجود سرمایه گذاری بیشتر در شرکت از امکان اعمال مدیریت بر شرکت و تصویب اموری که مد نظرشان است باز بمانند که این امر خود به نوعی محدودیت در اعمال حق رای محسوب می شود.

در مواردی نیز اعمال محدودیت و حتی ممنوعیت و تعلیق در اعمال حق رای صاحبان سهام پس از تاسیس شرکت و در جریان فعالیت شرکت واقع می شود. یکی از موارد آن تصویب ترتیب دادن سهام ممتاز بوسیله ی مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام وفق ماده ی ۴۲ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت می باشد که به شرح فوق مورد اشاره قرار گرفت.

مورد دوم هنگامی رخ می دهد که هیات مدیره ی شرکت سهامی وفق ماده ی ۲۵ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت در اجرای تکلیف قانونی مندرج در این ماده از سهامداران بخواهد که مبلغ تعهد شده( در واقع مبلغ پرداخت نشده) سهام خود را بپردازند و سهامداران به ترتیبی که در ماده ی یادشده آمده نسبت به پرداخت مبلغ مطالبه شده اقدام نکنند که در این صورت سهامدارانی که به تکلیف خود برای پرداخت قسمت تعهد شده ی سهام خویش علیرغم مطالبه ی آن بوسیله ی شرکت سهامی عمل نکرده باشد وفق ماده ی ۲۷ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت حق رای و حتی حق حضور در مجامع عمومی صاحبان سهام را نخواهند داشت.

مورد سوم محدودیت در اعمال حق رای صاحبان سهام پس از تاسیس شرکت سهامی هنگامی رخ می دهد که شرکت سهامی وفق ماده ی ۴۳ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت بخواهد سهام بی نام خود را به سهام با نام و یا بر عکس سهام با نام خود را به سهام بی نام تبدیل نماید. صاحبان سهامی که برابر بخش سوم مبحث اول لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت یعنی مواد ۴۲ تا ۵۰ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت سهام خود را تعویض ننمایند حق رای و حتی حق حضور در مجامع عمومی صاحبان سهام را نخواهند داشت.

چگونگی اعمال حق رای صاحبان سهام

وفق بندهای ۱۲ و ۱۳ و ۱۴ ماده ی ۸ و مفاد ماده ی ۷۲ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، طریقه ی شور، شیوه ی اخذ رای و عده و اکثریت لازم برای تشکیل مجامع عمومی به همان گونه ای خواهد بود که در اساسنامه ی شرکت سهامی آمده است مگر در مواردی که به موجب قانون تکلیف خاصی مقرر شده باشد.

اعمال حق رای صاحب سهم در مجمع عمومی موسس

در مورد مجمع عمومی موسس که شکل گیری و اعتبار و جایگاه قانونی خود آن و تصمیماتش بیشتر مبتنی بر قانون است و نه اساسنامه ( زیرا اساسنامه ی شرکت سهامی عام پس از تشکیل مجمع عمومی موسس و تصویب آن بوسیله ی مجمع یادشده اعتبار قانونی پیدا می کند) اعمال حق رای موسسین و پذیره نویسان وفق ماده ی ۷۵ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت خواهد بود.

برابر ماده ی ۶ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت موسسین؛ همان تعهد کنندگان اقلاً ۲۰ درصد کل سهام شرکت سهامی عام هستند که لااقل ۳۵ درصد ارزش تعهد شده را به نام شرکت در شرف تاسیس، نزد یکی از بانکها سپرده باشند و پذیره نویسان همان اشخاصی هستند که برابر قانون و بنا به درخواست و آگهی موسسین برای سرمایه گذاری و خرید سهام مبادرت به خرید ورقه ی تعهد سهم کرده باشند.

پس از توضیح فوق باید گفت که برابر تبصره ی ماده ی ۷۵ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت:

۱- در مجمع عمومی موسس کلیه ی پذیره نویسان و موسسین حق حضور دارند.

۲- وفق تبصره ی ماده ی ۷۵ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت در مجمع عمومی موسس هر سهم دارای یک رای خواهد بود. این بدان معناست که حتی اگر در اساسنامه پیشنهادی موسسین لزوم دارا بودن تعداد مشخصی سهام جهت امکان شرکت در رای گیری و اعمال حق رای پیش بینی شده باشد در مجمع عمومی موسس قابل اعمال نیست و در این مجمع، همه ی حاضرین ( موسسین و پذیره نویسان) از حق رای برخوردار هستند که این خود توجیه منطقی دارد زیرا می توان گفت که اصولاً از جنبه ی قراردادی و قانونی وقتی اعمال و اجرای یک تعهد علیه متعهد قابل استناد و تعقیب است که متعهد، طی یک سند و به موجب دلیلی محکمه پسند، آن تعهد را پذیرفته باشد بنابراین اگر پذیره نویس یا موسس با برخورداری از حق رای و اعمال آن در جلسه ی مجمع عمومی موسس، وجود حد نصاب و تعداد مشخصی سهام برای حق رای در مجامع عمومی شرکت را علیه خود پذیرفته از تاریخی که چنین تعهدی را پذیرفته آن تعهد در مورد او قابل استناد و اجراء می باشد.

۳- حضور آن عده از پذیره نویسان که حداقل نصف سرمایه ی شرکت سهامی را در مرحله ی پذیره نویسی تعهد نموده باشند در اولین جلسه ی مجمع عمومی موسس ضروری است. اگر در اولین جلسه ی مجمع عمومی موسس، اکثریت یادشده حاصل نشد موسسین مجاز هستند تا دو نوبت اقدام به دعوت برای برگزاری جلسه ی مجمع عمومی موسس بنمایند و در این جلسه حضور لااقل صاحبان یک سوم سرمایه ی شرکت ضروری است.

۴- اتخاذ تصمیم در جلسات مجمع عمومی موسس با دو سوم آراء حاضرین خواهد بود و همانگونه که در بند بالا اشاره شد حاضرین در جلسه ی نخست مجمع عمومی موسس بایستی صاحبان حداقل نصف سرمایه ی شرکت و در جلسه ی دوم و سوم مجمع عمومی موسس بایستی صاحبان یک سوم سرمایه ی شرکت باشند.

۵- بعضی از مولفان حقوق تجارت از جمع مواد ۱۰۱ و ۷۵ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت این گونه استنباط نموده اند که حضور فیزیکی حداقل سه سهامدار که لااقل مالک نصف سرمایه ی شرکت سهامی ( در جلسه ی نخست مجمع عمومی موسس) یا مالک یک سوم سرمایه ی شرکت سهامی (جلسه ی دوم و سوم مجمع عمومی موسس) باشند جهت تشکیل مجمع عمومی موسس ضرورت دارد.

۶- دعوت موسسین و پذیره نویسان تا تشکیل مجمع عمومی موسس به جلسه، وفق بند ۱۴ ماده ی ۹ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت از طریق انتشار آگهی دعوت در روزنامه ی کثیر الانتشار معینه در طرح اعلامیه ی پذیره نویسی خواهد بود.

نکته ی قابل ذکر اینکه وفق ماده ی ۸۲ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت در شرکتهای سهامی خاص تشکیل مجمع عمومی موسس الزامی نیست و وفق بندهای ۱ و ۳ و ۴ ماده ی ۲۰ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت تصویب اساسنامه ی شرکت و انتخاب اولین مدیران و بازرسان قانونی شرکت از طریق امضای اساسنامه ی شرکت سهامی خاص و امضای صورتجلسه ی انتخاب مدیران و بازرسان بوسیله ی کلیه ی سهامداران شرکت نیز ممکن است. تاکید این ماده بر امضای کلیه ی سهامداران (بدون استثناء) در ذیل اساسنامه و صورتجلسه ی انتخاب اولین مدیران و بارزرسان قانونی شرکت سهامی خاص قابل توجه است.

اعمال حق رای صاحب سهم در مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام

۱- در مجمع عمومی فوق العادهی صاحبان سهام اصولاً همگی سهامداران، حق حضور دارند مگر سهامداران مشمول مواد ۳۷ و ۴۹ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت.

۲- در مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهم، سهامدارانی حق رای دارند که مشمول مواد ۳۷ و ۴۹ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت نبوده و برابر اساسنامه ی شرکت از حق رای در مجمع عمومی فوق العاده برخوردار باشند به عبارتی اگر اساسنامه ی شرکت وفق مواد ۸۴ و ۸۷ و ۱۱۴ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت حق رای در مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام را منوط به دارا بودن مقدار مشخصی سهام کرده باشد سهامداران باید از آن مقدار سهام، برخوردار باشند تا بتوانند در رای گیری شرکت کنند.

۳- حضور صاحبان بیشتر از نصف سهام دارای حق رای در مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام ضروری است. اگر در اولین دعوت، اکثریت یادشده، حاصل نشد مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام ( که بوسیله ی رئیس یا نایب رئیس هیات مدیره) برای نوبت دوم دعوت می شود و در این نوبت مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام با حضور بیش از یک سوم سهامدارانی که حق رای دارند رسمیت خواهد یافت. تاکید این ماده بر حضور بیش از نصف سهام و بیش از یک سوم سهام در جلسه ی دوم مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام در خور توجه است بنابراین حضور نصف یا یک سوم صاحبان سهام دارای حق رای کفایت نمی کند بلکه باید حد نصاب حضور سهام بیش از نصف و بیش از یک سوم سهام ( حسب مورد ) باشد.

۴- به موجب ماده ی ۷۲ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت اساسنامه ی شرکت می تواند حد نصاب عده ی لازم سهامداران برای حضور در جلسه ی مجمع عمومی فوق العاده را بیشتر از میزان تعیین شده در ماده ی ۸۴ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت تعیین کند زیرا منعی در این خصوص وجود ندارد اما تعیین نصاب کمتر از میزان یاد شده در ماده ی ۸۴ قانون مزبور مستند به بند پایانی ماده ی ۷۲ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مجاز و قانونی نیست.

۵- حد نصابهای مقرر در ماده ی ۸۴ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت ( بیش از نصف سهام دارای حق رای در نوبت نخست و بیش از یک سوم سهام دارای حق رای در نوبت دوم) باید از آغاز تا پایان جلسه ی مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام رعایت گردد تا جلسه ی مجمع یادشده در حین تشکیل و در جریان کار و نیز در حین رای گیری از اعتبار و جریان قانونی برخوردار باشد.

۶- مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام بایستی به طریق قانونی دعوت، تشکیل و اداره شود تا تصمیمات آن قانونی تلقی شود فلذا:

الف- دعوت مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام به تشکیل جلسه برابر ماده ی ۱۲۰ و با توجه به تبصره ی ۲ ماده ی ۱۱۹ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت به عهده رئیس هیات مدیره و در غیاب وی از وظایف نایب رئیس هیات مدیره و جزء مسئولیتهای جمعی همه ی اعضای هیات مدیره است. وفق ماده ی ۹۵ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت یک پنجم صاحبان سهام شرکت نیز می توانند از هیات مدیره، تشکیل مجمع عمومی فوق العاده را خواستار شوند و در صورت عدم اجابت خواسته ی خود از بازرسان قانونی شرکت این درخواست را مطرح کنند و در نهایت در صورتی که هیچ یک از مراجع مذکور به درخواست آنان توجه ننمود می توانند راساً اقدام به دعوت از سهامداران دیگر برای تشکیل مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام نمایند.

ب- دعوت مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام به تشکیل جلسه وفق ماده ی ۹۷ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت بایستی از طریق نشر آگهی در روزنامه ی کثیر الانتشاری باشد که آگهی های شرکت در آن منتشر می شود و البته وفق تبصره ی همین ماده، هنگامی که کلیه ی صاحبان سهام ( بلا استثناء) در مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام حاضر باشند نیازی به نشر آگهی و رعایت تشریفات دعوت نیست.

ج‌- وفق ماده ی ۹۸ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت فاصله ی بین نشر آگهی دعوت مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام و تاریخ تشکیل مجمع یادشده نبایستی از ۱۰ روز کمتر و از ۴۰ روز بیشتر باشد.

د- حضور سهامداران در مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام بایستی با رعایت ماده ی ۹۹ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت صورت گیرد یعنی صاحبان سهام که مایل به شرکت در جلسه ی مجمع یاد شده هستند بایستی قبل از تشکیل مجمع موصوف با در دست داشتن ورقه ی سهم یا تصدیق موقت سهم خود به شرکت مراجعه و ورقه ی ورود به جلسه ی مجمع یادشده را دریافت کنند. فقط سهامدارانی حق ورود به جلسه ی مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام را دارند که ورقه ی ورودی از شرکت دریافت کرده باشند.

ه- از سهامداران حاضر در مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام بایستی فهرست و صورتی که مبین هویت، نشانی، تعداد سهم و تعداد رای آنان باشد تهیه شود و این صورت به امضای آنان برسد.

و- در آگهی دعوت صاحبان سهام برای تشکیل جلسه ی مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام بایستی دستور کار جلسه به صراحت قید شود و تاریخ و محل تشکیل جلسه ی مجمع مزبور با قید ساعت و نشانی کامل محل تشکیل جلسه مشخص شود.

ز- اگر در کنار یا پایان موضوعات جلسه ی مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام که در آگهی شرکت برای جلسه ی مجمع مزبور منشر شده عبارت ” و غیره” قید شود و منظور این باشد که هر موضوع دلخواه دیگری هم در جلسه ی مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام مطرح شود چون این امر مغایر حفظ حقوق سهامداران است تصمیمات فقط نسبت به موضوعات مصرح در آگهی دعوت مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام معتبر خواهد بود.

۷- صاحبان سهام می توانند جهت شرکت در مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام و اعطای رای در مجمع مزبور، وکیل خود را همراه با مدارک دال بر وکالت او برای شرکت و اعطای رای در مجمع یادشده اعزام و معرفی نماید.

۸- تصمیمات مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام همواره با اکثریت دو سوم آرای حاضرین در جلسه ی رسمی معتبر است.

اعمال حق رای صاحب سهم در مجمع عمومی عادی صاحبان سهام

تمام آنچه که در مورد مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام بیان شد در مورد مجمع عمومی عادی نیز حاکم است با این تفاوت که:

الف- در مجمع عمومی عادی صاحبان سهام، حضور صاحبان بیش از نصف سهام دارای حق رای در جلسه ی نخست لازم است و جلسه ی دوم با حضور هر تعداد از صاحبان سهام دارای حق رای رسمیت می یابد.

ب- در مجمع عمومی عادی صاحبان سهام، تصمیمات همواره با اکثریت نصف به علاوه یک آرای حاضرین در جلسه، معتبر است.

ج- در مورد انتخاب مدیران و بازرسان قانونی شرکت، بر اساس ماده ۸۸ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت اولاً: تصمیمات با اکثریت نسبی اتخاذ می شود. ثانیاً: تعداد سهام دارای حق رای در تعداد مدیرانی که باید انتخاب شوند ضرب می شود و حق رای هر صاحب سهم، برابر حاصل ضرب مذکور می باشد که صاحب سهم می تواند همه ی آرای خود را به یک نفر بدهد یا آن را بین چند نفر به هر نسبتی که خواست تقسیم کند.

به عنوان مثال اگر سهامداری، ده سهم دارای حق رای، داشته باشد و تعداد اعضای هیات مدیره ۵ نفر باشد این صاحب سهم دارای ۵۰ رای است که می تواند این تعداد رای را تماماً به یکی از ۵ نفر بدهد یا ۵۰ رای خود را مثلاً به طور مساوی ( هر نفر ۱۰ رای ) بین ۵ نفر تقسیم کند.

نکته ی قابل توجه اینکه اساسنامه ی شرکت نمی تواند در مورد ترتیبات فوق که مربوط به نصاب لازم برای رای مدیران و بازرسان و نیز نحوه ی محاسبه ی تعداد رای هر رای دهنده در انتخاب مدیران و بازرسان قانونی شرکت است خلاف آنچه که ماده ی ۸۸ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت به شرح فوق بیان داشته است را مقرر دارد.

د- برگزاری مجمع عمومی عادی صاحبان سهم هر سال یکبار در هنگامی که اساسنامه پیش بینی کرده یا حداکثر تا ۱۰ ماه از تاریخی که اساسنامه مقرر داشته الزامی است. البته اگر ظرف ۶ ماه پیش از پایان سال مالی شرکت، مجمع عمومی عادی سالانه صاحبان سهام برای رسیدگی به حسابها و… بوسیله ی رئیس هیات مدیره و در غیاب وی بوسیله ی نایب رئیس هیات مدیره دعوت نشود وفق ماده ی ۲۵۴ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت برای رئیس و اعضای هیات مدیره جرم تلقی می شود و مستوجب مجازات خواهد بود.

امیدوارم از این مطلب بهره برده باشید و با طرح سوال و نظر و نقد خویش به تکمیل آن کمک کنید.

 

قانون تجارت الکترونیکی

راه‌های تماس

اگر به مشاوره حقوقی یا وکیل در زمینه‌های مرتبط با نوشتارهای من نیاز داشتید یا به برگزاری کارگاه و دوره‌های آموزشی برای خود و مدیران و کارکنان شرکتتان در موارد یاد شده، علاقه‌مند، بودید می‌توانید درخواست خود را با شماره‌های ۸۸۳۲۱۰۸۸ و ۸۸۳۲۳۲۷۹ (گروه حقوقی برهان) در میان بگذارید.

درخواست مشاوره حضوری، تلفنی، آنلاین

1.5 2 votes
امتیازدهی به مقاله
اشتراک
اطلاع رسانی برای

42 نظرات
Inline Feedbacks
View all comments

با سپاس از متن کاربردی شما میخواستم بدانم برای کنترل مدیریت یک شرکت سهامی خاص میشود سهم ممتازی تعیین کرد که دارای مدیریت باشد یعنی سهام داران موظف باشند هیات مدیره را از بین این افراد انتخاب کنند؟

با عرض خسته نباشید.
من دو تا سوال برام پیش اومد. اول اینکه آیا می شودتاثیر رای هیءت مدریه بر اساس میزان سرمایه آنها باشد. مثلا کسی که 51 در صد سهام را دارا می باشد و کسی که 10 در صد سهم دارد در تصمیم گیری ها چگونه میزان رای شان موثر است؟
سوال دیگرم این است که در شرکت سهامی خاص آیا سهام دارانی که جزو هیئت مدیره نیستند می توانند حق رای خود را به یکی از اعضاء منتقل کنند؟
ممنون می شوم راهنمایی بفرمایید

سلام صادق رئیسی کیا
چند سوال داشتم اگر زحمت نباشد
1- اگر شخص حقیقی یا حقوقی 51 درصد سهم را داشته باشد چقدر در تعیین هیت مدیره چقدر میتونه تاثیر داشته باشه
2- آیا دهیار یک شخص حقوقی به حساب می آید آیا این شخص حقوقی می تواند با رای هیت مدیره مدیر عامل شرکت بشه
ممنون

استاد بسیار عالی و کاربردی مطلب پست میکنید بسیار ممنون

سلام ایا سهام پایه یا اولیه پروژه سیمان با سهامهای عادی فرق دارد تشکر

با سلام
در خصوص محدودیت حضور سهامداران که به تعهدات آورده خود عمل نکرده اند : (((هیات مدیره ی شرکت سهامی وفق ماده ی ۲۵ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت در اجرای تکلیف قانونی مندرج در این ماده از سهامداران بخواهد که مبلغ تعهد شده (در واقع مبلغ پرداخت نشده) سهام خود را بپردازند و سهامداران به ترتیبی که در ماده ی یادشده آمده نسبت به پرداخت مبلغ مطالبه شده اقدام نکنند که در این صورت سهامدارانی که به تکلیف خود برای پرداخت قسمت تعهد شده ی سهام خویش علیرغم مطالبه ی آن بوسیله ی شرکت سهامی عمل نکرده باشد وفق ماده ی ۲۷ لایحه ی قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت حق رای و حتی حق حضور در مجامع عمومی صاحبان سهام را نخواهند داشت.))) ماده 25 و 27 لایحه اصلاحی را نتوانستم جایی پیدا کنم ، می توانید بیشتر راهنمائی کنید.

در ضمن گزارش بازرس و هیات مدیره مبنی بر عدم انجام تکلیف پرداخت قسمت تعهد شده سرمایه آن سهامداران برای جلوگیری از حضور این گونه سهامداران کفایت می کند؟
لطفا راهنمائی کنید

با عرض سلام اینجانب 50 در صد سهم یک شرکت سهامی خاص را دارا می باشم و 2شزیکی دیگرم سهم 47 +3 درصد را دارا میباشد آیا حق رای در شرکت سهامی خاص بنابر تعداد نفرات است یا درصد سهم؟ با تشکر

با سلام و تشكر همانطور كه مستحضريد در شركتهاي تعاوني يك فرد عضو نمي تواند وكالت بيش از 3 نفر را در مجامع داشته باشد .
در حالي كه گويا در شركتهاي سهامي عام و خاص محدوديتي قائل نگرديد و مديريت فعلي هر شركتي مي تواند با ادعاي داشتن وكالت عادي كاغذي از طرف اكثريت سهامداران راي مجامع را به نفع خود مصادره كند.
آيا قانون تجارت هيچگونه تمهيدی برای سوء استفاده از وكالت های كاغذی اتخاذ نكرده است؟

با سلام و سپاس از توجه و پاسختان
همانطور كه اشاره فرموديد قانون شفافيت خاصي در اين موارد ندارد و جنابعالي هم از كلماتي مانند بهتر است و يا اصل بر اين است استفاده فرموده ايد . در حال حاضر برخي شركتهاي سهامي عام يا خاص ( واگذار شده دولتي به بخش خصوصي )كه داراي صدها سهامدار (اغلب كارمندان شاغل و يا مستعفي و بازنشسته خود شركت )هستند و در مجموع بيش از 50درصد سهام شركت را هم دارا هستند امكان حضور در مجامع را ندارند چون بعلت ناقص بودن قانون ( حتي نسبت به قانون تعاوني ) ،مديريت فعلي شركت ادعاي داشتن وكالت توسط اكثريت مطلق را مي كند . در حاليكه هيچگاه مجبور به اثبات صحت اينگونه وكالتها نيست . و بدين صورت در حاليكه حتي يك درصد سهام را دارا نيست مديريت خود را ازلي مي سازد .

با سلام- اگر اعضای هییئت مدیره شرکت سهامی خاص سه نفر باشند و یکی از آن سه نفر دارای 51 درصد سهام باشد و دو نفر دیگر مجموعا 49 درصد.اگر در جلسات مجمع عادی علیرغم دعوت دو نفر حضور نیابند یا در صورت حضور با تصمیمات مخالفت کنند آیا سهم 51 درصد میتواند اقدامی در تعیین اعضای هییت مدیره و صاحبان امضا به تنهایی انجام بدهد؟

با سلام و تشکر از متن بالا
یک سوال دارم
ما انتخابات هیات مدیره برگزار کردیم اول اینکه آیا سهامداران باید به شرکت حقوقی رای بدهند یا به نماینده وی؟
دوم برای ثبت در اداره ثبت شرکت ها عضو هیات مدیره نماینده معرفی شده است یا شرکت حقوقی؟
ممنون

باسلام. آیا تک تک اعضاء (سهامداران) یک شرکت سهامی خاص، میتوانند صورتهای مالی شرکت را درخواست کنند؟

سلام و وقت بخیر
لطفا در صورت امکان مقررات عمومی حاکم بر موسسات خصوصی رو بفرمایید.ماده584 قانون تجارت مصوب 1311 و آیین نامه اصلاحی ثبت تشکیلات و موسسات غیر تجاری1337 بسیار مجمل هستند. آیا در موارد کلی مثل مجامع و اموردیگر تابع مقررات شرکت های تجاری هستند یا قانون مستقلی برای این نوع موسسات وجود دارد؟ سپاسگزارم

با تشکر از سعه صدر و بذل عنایت جنابعالی دقیقا منظور سوال من همان « دیگر قوانین مرتبط» بود که در پاسخ شما نیافتم. سپاس

با سلام
میخواستم بدونم در شرکتی اگر مثلا از 100 سهم 10 سهم ممتازه باشه با حق رای 10 برابر، که در واقع از تمام اون 90 سهم دیگه بیشتر باشه یا حتی 20 برابر که از 3/4 حق رای کل هم بیشتر باشه- آیا میتونه به تنهایی مجمع برگزار کنه و با یک امضا مصوبات رو انجام بده؟ (در واقع سهمش 51 درصد نیست ولی ارزش رایش هست)

استاد بزرگوار سلام و عرض ادب
سوال بنده این است ، اگر من ۴۹% سهام یک شرکت سهامی خاص رو داشته باشم و شریک من ۵۱% سهام را داشته باشد ،هیئت مدیره شرکت را چطور بچینیم که من بتوانم دقیقا برتری شریکم را در تصمیم گیری ها و حق رای برتر ، خنثی کنم ؟ متشکرم از لطفتان

با سلام سوالی دارم شخص A که 50 درصد سهام یه شرکت مسولیت محدود رو داره و یک سهام دار دیگه که اونم 50 درصد هست در مقایسه با زمانی شخص A با 50 درصد سهام و دو سهام دار دیگه که هر کدوم 25درصد دارند شخص A چه تفاوت هایی از لحاظ قدرت قانونی داره؟ با تشکر

باسلام!
دو سوال داشتم ک اگر هر چه سریعتر پاسخ بدهید ممنون میشم!
در یک شرکت سهامی به موجب اساسنامه افرادی که حداقل دارای 20 سهم باشند حق رای در مجامع دارند اگر شخص الف و ب که هر یک 10 سهم را دارا هستند سهم های خودرا با یکدیگر تجمیع کنند ایا حق رای پیدا میکنند یا خیر؟
2-ایا در اساسنامه شرکت میتوان حد نصاب تصمیم گیری در مجمع عمومی فوق العاده را تغییر داد؟چرا؟

با سلام
آیا کسی که سهامدار سهم در شرکت سهامی عام نیست اما در مجمع سالیانه حضور می یابد با اراده مدیریت برای جو درست کردن و کنترل مجمع تا تصمیمات به نفع مدیریت باشد. آیا قانونی است و آیا مدیریت چنین حقی دارن از کارمندان و کارگران بدون سهم به عنوان سیاهه لشکر و جهت دادن تصمیمات استفاده نماید. اگر تخلف است چگونه پیگیری و شکایت میشود کرد. لطفا راهنمایی فرمایید.

اینجانب 47 درصد سهام شرکت سهامی خاص را دارم ومبلغی جهت همکاری وخرید شرکت بازرگانی می باشد گذاشتم حال فهمیدم سهام بنده تا پرداخت مالیات رفته وبه ثبت نرسیده وشریکم قفل دفتر را عوص کرده وجواب تلفنم را نمی دهد بنده چه اختیاراتی دارم وجز هیت مدیره نیستم
ممنون از شما

سلام.آیا کسی که 51درصدسهام شرکت تعاونی راداراست میتواند دو سوم یاسه پنجم هیئت مدیره راانتخاب کند؟چقدرمیزان سهمش در تعیین هیئت مدیره موثره است؟ممنون

سلام
بنده در شركتي داراي ٣٩سهم ميباشم فردي كه داراي ٢٠ سهم ميباشد غايب بوده و حضور ندارد تصميم به پرداخت تعهدات شركت شده و براي اين ٢٠ سهم چطور بايد تصميم بگيريم
ايا تعهدات را به نسبت سهام تقسيم كنيم يا به نسبت مساوي بين افراد؟؟